Çocuklar büyüdükçe, zamanla sayısız gelişim basamağından geçerler. Bunlardan bir tanesi de ince motor becerilerdir. İnce motor beceri küçük kasların koordineli hareket edebilmesi ve hassas hareketleri yapabilmeyi sağlayan bir beceridir. El göz koordinasyonu (elleri ve küçük kas grubunu kullanmak için gözden gelen bilgiyi kullanma becerisi) da ince motor gelişimin önemli bir bileşenidir. Bir anlamda okul başarısının temelini oluşturmaktadırlar.
Erken çocukluk döneminin son evresi olan 6 yaş sınırına geldiğinde çocuklar kaba motor beceriler yanında ince motor becerileri de yavaş yavaş kazanmaya başlar. İlkokula hazırlık açısından okul öncesi dönemde çocukların ince motor becerilerini geliştiren el hareketlerini yapmaları, makas ve boya kalemlerini kullanarak kendilerini geliştirmeleri önemlidir. İnce motor becerileri çocukların parmaklarını ve ellerini kullanmaları ile gelişir. Böylece ilkokula başlayan çocuklar okul öncesi dönemde ince motor becerilerini geliştirerek okula gelirse yazı yazma konusunda daha kolay uyum sağlayabilirler.
El becerisinin evrimsel açıdan da önemi vardır. Başarıların ve zihin gelişimindeki ilerlemenin bu el becerisiyle yakından ilişkili olduğu düşünülmektedir. El, bilgiyi beyne iletir. Beyin ele mesaj gönderir. El talimatı uygular ve beyne yeni bir bilgi gönderir. Böylece sürekli bir öğrenme döngüsü başlar. Beyin aldığı her yeni girdiyle yenilenebilen ve gelişebilen bir yapıya sahiptir. Eller aracılığıyla keşfedilen her yeni bilgi beyinde yeni bağlantılar oluşmasını sağlar. Dolayısıyla daha hızlı düşünen, karar veren ve çözüm üreten bir zihnin temeli atılmış olur.
Çocukların ince motor becerileri, evde yapılabilecek etkinlikler ile geliştirebilir. Özel eğitim gereksinimi olan çocuklarda da yine aynı şekilde el becerilerini kuvvetlendirecek araçlar ile desteklemek gerekmektedir. Çocuğun el aktivitelerini geliştirebileceği oyun ve araçlardan yararlanmak faydalı olacaktır.
Bazı örnekler aşağıdaki gibidir:
• Çocuğun ince motor becerilerini geliştirebilmek için ona uygun ortam sağlanması gerekmektedir. Bir çocuğun kendini rahat hissedebilmesi için en uygun ortam sağlanmalıdır.
• Çocuğun öğrenme süreci boyunca aldığı desteği minimuma indirmeli ve gerçekten ihtiyaç duyduğu anlarda müdahale edilmelidir. Çocuk gelişimi boyunca yapılan en büyük hatalardan bir tanesi, ona fırsat vermemek ve yapmak istediği eylemi ebeveynler tarafından hazır bulmasından kaynaklanmaktadır. Çocuğun motor gelişimini desteklemek için kullanacağı alet veya oyuncakları onun güvenliğini sağladıktan sonra kendi başına başarabilmesini desteklemek gerekmektedir. Bu bir taraftan da çocuğun özgüvenini yerine getirecek ve başarmanın verdiği mutluluğu tanımasını sağlayacaktır. Çocuğun beceri kazanmasında daima heveslendirici olmak gerekmektedir.
• Çocuğun ince motor gelişimlerini destekleyecek oyuncaklardan yararlanabilmek oldukça faydalıdır. Oyun hamurları, yapboz setleri, küpler veya plastik dikiş setleri gibi çocuğun dikkatini çeken eğlenceli araçlardan faydalanmak gereklidir.
• Çocuğun kalem tutabilme yeteneklerini geliştirebilmek için dikiş gibi el ve parmaklarını kullandıracak oyun araçları seçmek önemlidir. Nokta birleştirme uygulamaları ile eğlenerek çizme ve yazma fonksiyonları kazandırılabilir.
• Parmak kaslarını kullanabileceği oyun araçları tercih edilmelidir.
• Farklı yeteneklerin bir arada kullanılmasını sağlayacak araçların kullanılması önemlidir. Örneğin sesli dinleme ve dokunma gerektiren oyuncaklar, göz ve el koordinasyonu gerektiren oyuncaklar ince motor becerilerinin kazanılmasında büyük rol oynamaktadırlar.
Comments